Bối cảnh lịch sử – Âm mưu thâm độc của thực dân Pháp
Sau thất bại trong việc chiếm đóng nhanh chóng miền Bắc, thực dân Pháp nhận ra rằng nếu không tiêu diệt được cơ quan đầu não của Việt Minh, chúng sẽ không thể giành được thắng lợi. Chính vì vậy, vào mùa thu năm 1947, quân Pháp mở một chiến dịch quy mô lớn, tập trung lực lượng tinh nhuệ để tiến đánh chiến khu Việt Bắc – nơi đặt cơ quan đầu não kháng chiến của ta.
Pháp huy động hơn 12.000 quân cùng hàng trăm máy bay, xe tăng và tàu chiến, chia làm ba hướng tấn công Việt Bắc: đường bộ từ Lạng Sơn xuống Cao Bằng – Bắc Kạn, đường không đổ bộ xuống Bắc Kạn và đường sông theo sông Lô tiến sâu vào Tuyên Quang. Kế hoạch của Pháp là thực hiện “đánh nhanh, thắng nhanh”, bắt sống các lãnh đạo Việt Minh và đập tan trung ương kháng chiến của ta.
Chiến thuật của ta – Nghệ thuật chiến tranh nhân dân
Trước thế giặc mạnh, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ đạo thực hiện phương châm “Đánh địch bằng thế trận nhân dân, tiêu hao sinh lực địch, bảo toàn lực lượng, giữ vững căn cứ”. Lực lượng vũ trang và nhân dân Việt Bắc đã triển khai một loạt các trận đánh du kích, phục kích đầy hiệu quả.
-
Trên sông Lô, quân ta dùng pháo binh và súng máy phục kích các đoàn tàu chiến Pháp, tiêu diệt nhiều tàu chiến và ngăn chặn bước tiến của chúng. Trận đánh trên sông Lô đã làm nên câu thơ bất hủ trong bài “Sông Lô” của nhà thơ Nguyễn Đình Thi:
Sông Lô sóng gầm đỏ sóng
Quân thù cuồng vọng tan tành -
Tại Bắc Kạn, nơi địch tổ chức nhảy dù để chiếm đóng, quân ta liên tục tổ chức các trận đánh tập kích khiến địch tổn thất nặng nề, buộc chúng phải rút lui.
-
Tại đường số 4, quân và dân ta phối hợp chặt chẽ, thực hiện chiến thuật “vườn không nhà trống”, chặn đánh địch trên các con đường hiểm yếu, khiến quân Pháp lâm vào thế bị cô lập và bị tiêu diệt từng mảng.
Kết quả – Phá tan chiến lược của Pháp
Sau hơn hai tháng chiến đấu kiên cường, quân và dân ta đã đánh bại hoàn toàn kế hoạch của thực dân Pháp. Pháp mất hơn 6.000 quân, hàng trăm xe cơ giới, máy bay và tàu chiến bị phá hủy. Chiến dịch Việt Bắc không chỉ bảo vệ an toàn cơ quan đầu não kháng chiến mà còn làm phá sản hoàn toàn chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh” của thực dân Pháp, buộc chúng phải bước vào một cuộc chiến lâu dài với nhân dân Việt Nam.
Chiến thắng Việt Bắc Thu – Đông 1947 là một mốc son chói lọi, thể hiện nghệ thuật quân sự tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nó cũng chứng minh rằng chiến tranh nhân dân, dựa vào địa hình hiểm trở, biết kết hợp du kích và chính quy, hoàn toàn có thể đánh bại một đội quân mạnh hơn về vũ khí và phương tiện.
Từ sau chiến thắng này, quân dân ta bước vào giai đoạn phản công mạnh mẽ hơn, tiến tới thắng lợi quyết định trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
