Bối cảnh lịch sử – Cuộc đối đầu quyết định giữa Việt Nam và thực dân Pháp
Sau chiến dịch Biên Giới năm 1950, cục diện chiến tranh giữa ta và Pháp dần chuyển biến. Quân đội ta ngày càng trưởng thành về chiến thuật, trang bị và tổ chức. Trong khi đó, Pháp ngày càng lún sâu vào cuộc chiến, phải phụ thuộc nặng nề vào viện trợ của Mỹ để tiếp tục chiếm đóng Việt Nam.
Để cứu vãn tình thế, thực dân Pháp và Mỹ quyết định xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm kiên cố bậc nhất Đông Dương, nhằm thu hút và tiêu diệt chủ lực quân ta. Chúng huy động hơn 16.000 quân, hàng trăm máy bay, pháo binh hiện đại và xây dựng hệ thống lô cốt, boong-ke vững chắc. Chúng tin rằng với lợi thế hỏa lực và công sự phòng thủ, quân đội Việt Minh sẽ không thể công phá được “pháo đài bất khả xâm phạm” này.
Trước tình hình đó, Bộ Chính trị và Tổng Quân ủy Trung ương quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ với mục tiêu tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm, giáng đòn quyết định vào thực dân Pháp, buộc chúng phải chấm dứt chiến tranh xâm lược.
Diễn biến chiến dịch – 56 ngày đêm làm nên lịch sử
Ngày 13/3/1954, chiến dịch chính thức bắt đầu với trận đánh mở màn vào cứ điểm Him Lam. Bằng chiến thuật tiến công vây lấn, quân ta đã tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm này sau gần 5 giờ chiến đấu.
Trong suốt 56 ngày đêm, quân ta lần lượt công phá từng vị trí trọng yếu của địch, từ đồi Độc Lập, Bản Kéo đến các cứ điểm trung tâm như Hồng Cúm, Dominique, Eliane. Quân đội ta đã áp dụng nhiều chiến thuật sáng tạo như đào hào bao vây, vận chuyển pháo bằng tay vượt núi, tạo thế trận siết chặt vòng vây, khiến địch ngày càng lún sâu vào thế bị động.
Đến ngày 7/5/1954, sau đòn tổng công kích quyết định, quân ta đã đánh chiếm Sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm, bắt sống tướng De Castries cùng toàn bộ Bộ chỉ huy Pháp tại Điện Biên Phủ. Lá cờ “Quyết chiến quyết thắng” tung bay trên nóc hầm chỉ huy, báo hiệu chiến thắng hoàn toàn.
Ý nghĩa lịch sử – Chấm dứt chế độ thực dân ở Đông Dương
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã giáng đòn chí mạng vào thực dân Pháp, buộc chúng phải ngồi vào bàn đàm phán tại Hội nghị Genève, ký kết hiệp định đình chiến và chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Đây không chỉ là thắng lợi của riêng dân tộc Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho các nước thuộc địa trên thế giới đứng lên giành độc lập.
Điện Biên Phủ không chỉ là chiến thắng quân sự mà còn là biểu tượng cho tinh thần quật cường, ý chí sắt đá và nghệ thuật chiến tranh nhân dân của dân tộc ta. Đây là minh chứng hùng hồn rằng một dân tộc nhỏ bé, khi đoàn kết và chiến đấu vì chính nghĩa, có thể đánh bại bất kỳ kẻ thù nào, dù hùng mạnh đến đâu.