Bối cảnh lịch sử – Khi chiến tranh bước vào giai đoạn căng thẳng nhất
Vào cuối những năm 1960, cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta bước vào giai đoạn ác liệt. Dù Mỹ đã đổ hơn 500.000 quân viễn chinh, cùng hàng chục vạn quân Sài Gòn và chư hầu vào cuộc chiến, chúng vẫn không thể khuất phục được phong trào cách mạng miền Nam.
Sau nhiều chiến dịch càn quét quy mô lớn, Mỹ tuyên bố đã đạt được ưu thế trên chiến trường. Chúng tin rằng có thể dập tắt phong trào đấu tranh của nhân dân ta, ổn định chính quyền Sài Gòn. Nhưng trên thực tế, lực lượng cách mạng ngày càng lớn mạnh, vững vàng cả về quân sự lẫn tinh thần.
Trong bối cảnh đó, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định mở Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 – một đòn đánh táo bạo, bất ngờ, nhằm giáng mạnh vào Mỹ – Ngụy, làm thay đổi cục diện chiến tranh.
Diễn biến chiến dịch – Những trận đánh rung chuyển nước Mỹ
Rạng sáng ngày 30/1/1968 (mùng Một Tết Mậu Thân), trong lúc quân Mỹ và chính quyền Sài Gòn đang nghỉ Tết, quân và dân ta bất ngờ mở cuộc tổng tiến công trên toàn miền Nam. Chỉ trong vài giờ, hơn 100 đô thị, thành phố và căn cứ quân sự quan trọng của Mỹ – Ngụy đồng loạt bị tấn công.
- Tại Sài Gòn, các chiến sĩ biệt động và lực lượng vũ trang đã tập kích các cơ quan đầu não của địch: Dinh Độc Lập, Đại sứ quán Mỹ, Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài Gòn, Đài phát thanh Sài Gòn… Đặc biệt, cuộc tấn công vào Đại sứ quán Mỹ đã gây chấn động dư luận thế giới. Hình ảnh lính Mỹ hoảng loạn giữa trung tâm Sài Gòn được truyền thông phương Tây ghi lại, gây sốc dư luận nước Mỹ.
- Tại Huế, quân ta đã làm chủ thành phố trong suốt 25 ngày đêm, đánh bại nhiều đợt phản kích của Mỹ – Ngụy, tạo nên trận đánh dài ngày và khốc liệt nhất trong cuộc Tổng tiến công.
- Tại nhiều đô thị khác, từ Đà Nẵng, Cần Thơ, Quy Nhơn đến Kon Tum, quân dân ta đồng loạt nổi dậy, phá vỡ hệ thống kìm kẹp của địch, giải phóng nhiều khu vực rộng lớn.
Dù sau đó, Mỹ – Ngụy điên cuồng phản kích, sử dụng bom đạn hủy diệt để chiếm lại các vị trí quan trọng, nhưng đòn tấn công bất ngờ của ta đã làm chúng tổn thất nặng nề, suy sụp tinh thần.
Ý nghĩa lịch sử – Khi Mỹ nhận ra cuộc chiến không thể thắng
Tổng tiến công Tết Mậu Thân 1968 là một cú sốc lớn đối với chính quyền Mỹ. Lần đầu tiên, người dân Mỹ tận mắt chứng kiến quân Giải phóng tấn công ngay giữa Sài Gòn, phá vỡ luận điệu tuyên truyền rằng Mỹ đang thắng thế.
Sau thất bại này, phong trào phản đối chiến tranh ở Mỹ dâng cao chưa từng có. Tổng thống Lyndon B. Johnson buộc phải tuyên bố không tái tranh cử và bắt đầu kế hoạch rút quân khỏi Việt Nam. Cuộc chiến từ đây bước sang một giai đoạn mới, với thế chủ động ngày càng nghiêng về phía cách mạng Việt Nam.
Dù ta phải chịu nhiều tổn thất, nhưng Mậu Thân 1968 vẫn là một chiến thắng mang tầm chiến lược, đánh dấu bước ngoặt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, tạo tiền đề cho những chiến thắng vang dội sau này, đặc biệt là Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
