Bối cảnh lịch sử – Khi thời cơ lịch sử đã chín muồi
Sau Hiệp định Paris 1973, dù Mỹ đã rút quân nhưng vẫn tiếp tục viện trợ tài chính và vũ khí khổng lồ cho chính quyền Sài Gòn, hòng kéo dài sự tồn tại của chế độ tay sai Nguyễn Văn Thiệu. Tuy nhiên, không có Mỹ, quân đội Sài Gòn ngày càng rệu rã, trong khi lực lượng cách mạng miền Nam ngày càng lớn mạnh, sẵn sàng tiến tới tổng công kích.
Năm 1974 và đầu năm 1975, tình hình chiến trường chuyển biến nhanh chóng. Quân giải phóng liên tiếp giành thắng lợi lớn, đặc biệt là chiến thắng Phước Long (1/1975), cho thấy chính quyền Sài Gòn không còn đủ sức phản công. Trước tình hình đó, Bộ Chính trị quyết định mở Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, với mục tiêu cao nhất là giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Diễn biến chiến dịch – Cuộc hành quân thần tốc chưa từng có
Ngày 10/3/1975, ta mở màn chiến dịch với trận đánh then chốt tại Buôn Ma Thuột, đánh tan hệ thống phòng thủ của địch ở Tây Nguyên. Trước sức tiến công mãnh liệt của quân ta, ngày 21/3/1975, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu hốt hoảng ra lệnh rút khỏi Tây Nguyên và miền Trung, khiến quân đội Sài Gòn tháo chạy hỗn loạn. Chỉ trong vòng một tháng, ta đã lần lượt giải phóng Huế (26/3) và Đà Nẵng (29/3), mở rộng đà tiến công về Sài Gòn.
Ngày 26/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh chính thức bắt đầu, với năm cánh quân chủ lực của ta đồng loạt tiến công vào Sài Gòn từ Bắc, Tây Bắc, Tây, Đông, Đông Nam. Đến rạng sáng 30/4/1975, quân ta áp sát nội đô.
- 10h45 sáng 30/4, xe tăng của quân Giải phóng húc đổ cổng Dinh Độc Lập.
- 11h30, Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện.
- Chiều 30/4, lá cờ chiến thắng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chính quyền Sài Gòn.
Ý nghĩa lịch sử – Khi Tổ quốc trọn niềm vui
Đại thắng mùa Xuân 1975 đã kết thúc hơn 21 năm chiến tranh chống Mỹ, chấm dứt hoàn toàn ách thống trị của chủ nghĩa thực dân mới tại Việt Nam. Thắng lợi này có ý nghĩa vô cùng to lớn:
- Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do, hòa bình và phát triển.
- Khẳng định sức mạnh vĩ đại của dân tộc Việt Nam, của đường lối lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự kiên cường của quân và dân ta.
- Tạo động lực mạnh mẽ cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, góp phần làm sụp đổ hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.
Ngày 30/4/1975 đi vào lịch sử như một trong những chiến công vĩ đại nhất của dân tộc Việt Nam, khép lại trang sử hào hùng của hai cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc, mở ra thời kỳ hòa bình, thống nhất và xây dựng đất nước.
Hơn bốn thập kỷ đã trôi qua, nhưng âm hưởng của ngày chiến thắng vẫn vang vọng, nhắc nhở mỗi người Việt Nam về ý chí kiên cường và tinh thần bất khuất, sẵn sàng bảo vệ nền độc lập, tự do mà cha ông đã đánh đổi bằng biết bao máu xương.