Bối cảnh lịch sử – Khi Mỹ quyết tâm dùng không quân đè bẹp Việt Nam
Bước vào năm 1972, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đã đạt được những bước tiến quan trọng. Sau thất bại nặng nề trong Chiến dịch Nguyễn Huệ (1972) và sự thất thủ của nhiều vùng chiến lược tại miền Nam, Mỹ buộc phải quay lại chiến lược leo thang chiến tranh, sử dụng sức mạnh không quân nhằm cứu vãn tình thế.
Trên bàn đàm phán tại Paris, Mỹ liên tục gây sức ép buộc ta nhượng bộ bằng những điều khoản bất lợi. Khi nhận thấy Việt Nam vẫn kiên định với lập trường độc lập, tự chủ, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Richard Nixon quyết định mở cuộc tập kích chiến lược bằng đường không vào miền Bắc Việt Nam, với mục tiêu “đưa Hà Nội trở về thời kỳ đồ đá”.
Chiến dịch Linebacker II, hay còn được gọi là “Điện Biên Phủ trên không”, bắt đầu vào tối 18/12/1972, đánh dấu một trong những trận chiến ác liệt nhất trong lịch sử không chiến thế giới.
Diễn biến chiến dịch – Cuộc đối đầu giữa không quân Mỹ và lưới lửa phòng không Việt Nam
Trong 12 ngày đêm, Mỹ huy động lực lượng không quân mạnh nhất của mình, sử dụng hơn 200 máy bay B-52, cùng hàng trăm máy bay chiến thuật, thực hiện hơn 700 lượt ném bom, rải xuống Hà Nội, Hải Phòng và nhiều thành phố khác hàng vạn tấn bom. Chúng đánh vào các mục tiêu dân sự, bệnh viện, khu dân cư, trường học, gây tổn thất nặng nề cho thường dân vô tội.
Tuy nhiên, quân và dân miền Bắc Việt Nam không hề khuất phục. Dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Bộ Tư lệnh Phòng không – Không quân, lực lượng phòng không của ta đã tổ chức chiến đấu kiên cường, với chiến thuật “đánh gần, đánh liên tục, đánh chính xác”, biến bầu trời Hà Nội thành “lưới lửa” chặn đứng các cuộc tấn công của địch.
- Ngay trong đêm đầu tiên (18/12/1972), ta bắn rơi 3 chiếc B-52, mở đầu cho chuỗi thất bại của Mỹ.
- Đỉnh cao là đêm 26/12, chỉ trong một đêm, ta bắn hạ 8 máy bay B-52, khiến Mỹ phải hoảng loạn điều chỉnh kế hoạch tác chiến.
- Tổng cộng, trong 12 ngày đêm, quân dân ta đã bắn rơi 81 máy bay Mỹ, trong đó có 34 chiếc B-52, làm phá sản hoàn toàn chiến dịch Linebacker II.
Trận “Điện Biên Phủ trên không” không chỉ khiến Mỹ tổn thất nặng nề về quân sự mà còn làm chấn động dư luận thế giới. Trước sức ép khủng khiếp từ chiến trường và làn sóng phản đối trong nước, ngày 30/12/1972, Nixon buộc phải ra lệnh chấm dứt ném bom miền Bắc và quay lại bàn đàm phán tại Paris.
Ý nghĩa lịch sử – Khi Mỹ buộc phải ký Hiệp định Paris
Chiến thắng của quân và dân ta trong Chiến dịch Điện Biên Phủ trên không là một thắng lợi mang ý nghĩa chiến lược:
- Bẻ gãy hoàn toàn mưu đồ hủy diệt Hà Nội, buộc Mỹ phải thừa nhận thất bại trong chiến lược sử dụng không quân để ép Việt Nam khuất phục.
- Đưa Mỹ trở lại bàn đàm phán với thế yếu, dẫn đến việc ký kết Hiệp định Paris ngày 27/1/1973, trong đó Mỹ cam kết rút toàn bộ quân viễn chinh khỏi Việt Nam.
- Khẳng định sức mạnh phòng không Việt Nam, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử thế giới, một quốc gia nhỏ bé đã đánh bại được sức mạnh không quân hùng hậu của một siêu cường.
Chiến thắng này đã tạo tiền đề quan trọng để quân và dân ta tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
